امکان جایگزینی کودهای آلی با شیمیایی در زراعت زعفران در سطوح مختلف تراکم بنه در خراسان شمالی

با توجه به تغییر اقلیم و مساعد شدن شرایط اقلیمی استان خراسان شمالی برای کاشت زعفران و از طرفی اهمیت تراکم مناسب کاشت بنه و مدیریت عناصر غذایی در تولید این محصول، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان شیروان در سال‌های زراعی 1393-1392، 1394-1393 و 1395-1394 اجرا گردید. تراکم کاشت (50، 100 و 150 بنه در مترمربع) در کرت‌های اصلی و مدیریت کودی [عدم مصرف کود (شاهد)، کود شیمیایی اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم به مقادیر 100، 100، 50 (C1) ، 200، 200، 100 (C2) و 300، 300، 150 (C3) کیلوگرم در هکتار و کود گاوی به مقادیر 3066، 6132 و 9198 کیلوگرم در هکتار (به ترتیب معادل با 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار کود اوره)] به‌عنوان کرت‌های فرعی بود. بر اساس نتایج آزمایش، در طی سه سال بهره‌برداری از مزرعه افزایش تراکم کاشت بنه و همچنین مصرف کود دامی باعث بهبود گلدهی و بهبود رشد بنه‌های دختری زعفران گردید. بالاترین سطح تراکم در مقایسه با تراکم حداقل، تعداد و وزن‌تر گل، وزن خشک کلاله، تعداد و وزن­تر بنه را به ترتیب 35، 61، 29، 180 و 122 درصد افزایش داد. بالاترین سطح مصرف کود دامی نیز در مقایسه با تیمار شاهد، تعداد و وزن‌تر گل، وزن خشک کلاله و وزن‌تر بنه را به­ترتیب 32، 51، 38 و 51 درصد بهبود بخشید. از این رو، بالاترین عملکرد گل و بنه زعفران به واسطه کاشت بنه با تراکم 150 بنه در مترمربع به همراه مصرف 9198 کیلوگرم در هکتار کود دامی حاصل شد. در مجموع، به نظر می‌رسد تولید زعفران با استفاده از کود آلی در مقایسه با کود شیمیایی مطلوبیت بیشتری دارد و کاشت پرتراکم بنه نیز می‌تواند به‌عنوان راه­کاری برای بهبود عملکرد زعفران در سال‌های ابتدایی پس از کاشت مورد توجه قرار گیرد.